I. ĐẠI CƯƠNG

Nội soi đại tràng cầm máu là một phương pháp có hiệu quả tốt.

II. CHỈ ĐỊNH

- Cắt polyp

- Cầm máu ổ loét, chân polyp chảy máu

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

3.1. Chống chỉ định tuyệt đối 

- Nghi ngờ thủng ruột, viêm phúc mạc

- Viêm đại tràng cấp tính

- Trụy tim mạch, hô hấp không ổn định

3.2. Chống chỉ định tương đối

- Giảm tiểu cầu nặng hoặc các bệnh lí khác gây chảy máu

- Nhiễm trùng máu

- Tiền sử mới phẫu thuật ống tiêu hóa

- Giãn ruột do ngộ độc, tắc ruột

- Phình động mạch chủ bụng

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện qui trình kĩ thuật

Nhóm nội soi (01 bác sĩ và 03 điều dưỡng), nhóm gây mê (01 bác sĩ và 02 kĩ

thuật viên gây mê).

2. Phương tiện

01 hệ thống nội soi tiêu hóa trên kèm theo các dụng cụ can thiệp như kim

cầm máu, đầu đốt nhiệt, lọng cắt polyp, 01 máy thở và phương tiện gây mê hồi

sức.

3. Người bệnh

Khám lâm sàng, khai khác tiền sử nội soi, phẫu thuật, giải thích nguy cơ,

làm đại tràng.

4. Hồ sơ bệnh án

Phiếu chỉ định nội soi tiêu hóa đại tràng cầm máu, giấy cam đoan, 01 bệnh

án kèm theo bộ xét nghiệm thông qua mổ (nếu là nội soi can thiệp) hoặc kết quả

khám tai mũi họng (nếu là nội soi chẩn đoán) và các xét nghiệm khác (nếu có).

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH (thời gian khoảng 60-90 phút/1 người bệnh)

1. Kiểm tra hồ sơ 15 phút

2. Kiểm tra người bệnh 15 phút

3. Thực hiện kĩ thuật 30-60 phút

Tiến hành gây mê toàn thân.

Tiến hành nội soi đại tràng tìm vị trí, nguyên nhân gây chảy máu và lựa chọn

phương pháp cầm máu phù hợp.

- Kĩ thuật cầm máu : Đông nhiệt bao gồm laser, heater (súng), Argon,

monopolar, hoặc multipolar probes. Phương pháp cầm máu không bằng nhiệt bao

gồm tiêm các chất có thể gây xơ hóa hoặc co mạch, clip.

Các phương pháp được sử dung nhiều nhất trong chảy máu đại tràng:

- Tiêm Epinephrine: Tổng liều tiêm từ 5-10ml dung dịch 1/10000, tiêm tại 4

góc của tổn thương đang chảy máu. Phương pháp này áp dụng cho tổn thương chảy

máu nhẹ hoặc hỗ trợ trước khi bắn clip hoặc đốt.

- Cầm máu bằng kẹp kim loại (clip) : Lắp kẹp kim loại vào dụng cụ bắn,

luồn dụng cụ qua kênh can thiệp, phát hiện chính xác điểm chảy máu, xác định

chính xác vị trí đặt clip, mở rộng toàn bộ clip, đưa dụng cụ clip gần đèn nội soi

nhất, bắn clip, mỗi lần bắn một hoặc nhiều clip. Phương pháp này áp dụng cho

chảy máu chân polyp, loét chảy máu mạnh.

- Cắt polyp hoặc chân polyp gây chảy máu :

+ Đưa lọng đến vị trí có polyp, mở lọng ôm lấy đầu polyp sau đó tụt xuống

ôm lấy chân polyp. Đẩy vỏ nhựa của lọng sát với cuống polyp, thắt từ từ lọng cho

đến khi có cảm giác chặt tay. Kéo nhẹ đầu polyp lên, kiểm tra kĩ không để niêm

mạc trực tràng chui vào lọng và không chạm thành trực tràng

+ Cắt đốt 2-3 giây, xen kẽ pha cầm máu và pha cắt, lọng sẽ từ từ được thắt

chặt dần đến khi polyp bị cắt rời hoàn toàn.

- Đầu nhiệt : đưa đầu nhiệt áp vào điểm chảy máu (nguy cơ gây thủng cao).

VI. THEO DÕI

- Theo dõi biểu hiện: toàn trạng, tim mạch, hô hấp, tri giác, ỉa máu, đau

bụng, chướng bụng, ...

VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN

- Chảy máu : Cầm máu qua nội soi, mời hội chẩn ngoại và hồi sức cấp cứu,

xét nghiệm máu nếu diễn biến nặng.

- Thủng : kẹp clip và mời hội chẩn ngoại, chụp X quang, siêu âm.

Ghi chú

- Không đẩy máy nội soi khi không quan sát được hoặc có sức cản.

- Tai biến chảy máu, thủng ruột có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau 5-7

ngày.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Gershman G (2012). “Therapeutic upper GI endoscopy”, Practical pediatric

gastrointestinal endoscopy, (2), 82-103.

2. Gershman G (2012), “Polypectomy”, Practical pediatric gastrointestinal

endoscopy, 2(1), 132-139.

3. Thomson M (2008), “Ileocolonoscopy And Enteroscopy”, Pediatric

gastrointestinal desase, 2(1), 1291-1308.