III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

1. Chống chỉ định nội soi tiêu hóa

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện qui trình kĩ thuật

Nhóm nội soi (01 bác sĩ và 03 điều dưỡng), nhóm gây mê (01 bác sĩ và 02 kĩ

thuật viên gây mê).

2. Phương tiện

01 hệ thống nội soi tiêu hóa trên kèm theo các dụng cụ can thiệp như kìm

sinh thiết, lọng cắt polyp, 01 máy thở và phương tiện gây mê hồi sức.

3. Người bệnh

Khám lâm sàng, khai khác tiền sử nội soi, phẫu thuật, giải thích nguy cơ,

nhịn ăn uống. Tiêm kháng sinh dự phòng nếu nong ống tiêu hóa, thắt giãn tĩnh

mạch thực quản, mở thông dạ dày, làm sạch đại tràng (nếu nội soi đại tràng).

4. Hồ sơ bệnh án

Phiếu chỉ định nội soi tiêu hóa trên và dưới, giấy cam đoan, 01 bệnh án kèm

theo bộ xét nghiệm thông qua mổ (nếu là nội soi can thiệp) hoặc kết quả khám tai

mũi họng (nếu là nội soi chẩn đoán) và các xét nghiệm khác (nếu có).

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH (thời gian khoảng 35-65 phút/1 người bệnh)

1. Kiểm tra hồ sơ 10 phút

2. Kiểm tra người bệnh 15 phút

3. Thực hiện kĩ thuật 10-40 phút

3.1. Nội soi tiêu hóa trên

Gây mê toàn thân.

Kĩ thuật nội soi tiêu hóa trên:

- Đẩy đèn nội soi từ từ đi xuống vùng cơ thắt hầu họng.

- Bơm khí và đẩy nhẹ đèn nội soi đi qua cơ thắt thực quản trên đến cơ thắt

thực quản dưới và đường Z. Quay nhẹ máy nội soi sang trái và bơm hơi, đẩy đèn

nội soi qua cơ thắt thực quản dưới và vào dạ dày sẽ thấy thân vị.

- Quay máy nội soi theo chiều kim đồng hồ và Up đồng thời đẩy đèn nội soi

tiến lên sẽ thấy hang vị và môn vị. Đẩy đèn nội soi qua môn vị vào hành tá tràng.

- Chỉnh đèn nội soi áp sát đỉnh của hành tá tràng, quay máy nội soi theo

chiều kim đồng hồ 180º và Up 150º kết hợp đẩy nhẹ máy nội soi, sẽ thấy niêm mạc

D2. Quay máy nội soi ngược chiều kim đồng hồ sẽ thấy bóng Vater.

- Rút đèn nội soi lên dạ dày, bơm căng hơi, quay máy nội soi ngược chiều

kim đồng hồ 180º và Up sẽ thấy tâm vị. Giữ góc quay 180 độ xung quanh trục máy

nội soi sẽ quan sát được cả bờ cong lớn, bờ cong nhỏ, tâm vị và phình vị.

3.2. Nội soi tiêu hóa dưới

- Đặt người bệnh nằm nghiêng trái. Bôi trơn (gel KY) vào hậu môn. Đẩy đèn

nội soi qua hậu môn. Bơm hơi, quan sát niêm mạc trực tràng và ba nếp gấp hình

mặt trăng.

- Đẩy máy nội soi đến khi nhìn thấy góc nối giữa trực tràng và đại tràng

sigma ở bên trái. Quay máy nội soi 90 ngược chiều kim đồng hồ kết hợp Up và

đẩy nhẹ, sẽ thấy lòng đại tràng sigma.

- Đẩy máy nội soi men theo bờ trái đại tràng sigma sẽ thấy góc lách. Quay

máy nội soi theo chiều kim đồng hồ 180 và rút ngắn khoảng 20-30cm (thường là

xoắn alpha).

- Đẩy máy nội soi trong lòng đại tràng ngang sẽ quan sát thấy hình vòng

cung hoặc hình núm ở bên phải (góc gan). Quay máy nội soi theo chiều kim đồng

hồ, hút hơi và Down kết hợp R đồng thời rút ống nội soi 1-2cm sẽ quan sát thấy

manh tràng.

- Nếu đại tràng bẩn : ngừng nội soi, phải bơm rửa sạch để quan sát.

VI. THEO DÕI

- Theo dõi biểu hiện: toàn trạng, tim mạch, hô hấp, tri giác, ỉa máu, đau

bụng, chướng bụng, ...

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

- Chảy máu : Cầm máu qua nội soi, mời hội chẩn ngoại và hồi sức cấp cứu,

xét nghiệm máu nếu diễn biến nặng.

- Thủng : kẹp clip và mời hội chẩn ngoại, chụp X quang, siêu âm.

Ghi chú

- Đề phòng hội chứng hít.

- Không đẩy máy nội soi khi không quan sát được và có sức cản.

- Tai biến chảy máu, thủng ruột xuất hiện ngay lập tức hoặc sau 5-7 ngày.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Victor LF (2008), “Gastrointestinal Endoscopy”, Pediatric gastrointestinal

desase, 2(1), 1259-1348.

2. Gershman G (2012), “Pediatric colonoscopy”, Practical pediatric

gastrointestinal endoscopy, 2(1), 104-131.

3. Gershman G (2012), “Diagnostic upper gastrointestinal endoscopy”, Practical

pediatric gastrointestinal endoscopy, 2(1), 41-81.